Ik doe geen consulten meer met bitloze hoofdstellen, maar deel graag nog wel wat extra informatie er over op deze pagina.

Via de webshop verkoop ik wel een aantal bitloze hoofdstellen.

Waarom bitloos?

Mijn eigen zoektocht begon bij mijn 2e eigen paard. Toen ik haar kocht was ze nog geen 4 jaar oud en nog amper ingereden, dat ging ik doen (tegenwoordig zou ik een 4-jarige niet meer rijden en wachten tot ze 6 zijn voor serieuzer werk). En hoewel ze het vrij goed oppakte ging ze ook wel eens rennen en dan had ik echt niks meer te zeggen. Zowel in de bak als buiten pakte ze het bit vast en ging dan rennen met de kin op haar borst, ik had niks meer te zeggen. Daarnaast wilde ze het bit ook helemaal niet aannemen, ze trok haar hoofd omhoog en ik moest haar altijd met een truc het bit aan laten nemen en snel zijn want anders was ze alweer weg. In mijn wanhopige zoektocht naar een oplossing heb ik ontelbaar veel verschillende bitten geprobeerd en overwoog haar zelfs te koop te zetten als 'pittige merrie' voor iemand met meer ervaring.

In mijn zoektocht naar een oplossing kwam ik op een forum waar iemand zei: 'als je paard geen bit in heeft, kan ze het ook niet vast pakken'. Dat sloeg in bij mij en onder het mom van verongelukken doen we toch wel besloot ik het te proberen. Eerst met 2 hoofdstellen aan met 2 paar teugels, rijdend op het bitloze hoofdstel. En tot mijn grote verbazing reageerde ze op het bitloze hoofdstel beter dan dat ze voorheen op het bit deed en binnen een paar maanden had ik een totaal ander paard! Nooit meer heb ik teruggegrepen naar het bit en na het doen van onderzoek over de anatomie van de paardenmond en de inwerking van het bit zou ik ook nooit meer een paard een bit in doen. Ik kon haar gewoon verzameld rijden en als ze met springen hevig werd verloor ik toch de controle niet.

Mijn hele denkwijze is veranderd. Wanneer je een bit nodig zou hebben voor controle is de onderlinge relatie niet goed of zijn er andere omstandigheden waarom een paard niet naar je zou luisteren. Als de huisvesting, voeding, beweging en onderlinge band allemaal goed zijn en je paard is pijnvrij, heeft een paard geen enkele rede om niet te willen luisteren en dus ook geen strenge optoming nodig.

Het resultaat was dat ik ben gaan kijken naar mijn paard en de basisbehoeftes van een paard. Ze verhuisde naar een plek waar aan al haar basisbehoefte werd voldaan, ik paste mijn training aan wat zij kon en leuk vond en we eindigde samen op neckrope in de bossen en ik heb me zo nooit meer onveilig gevoeld op haar rug.

Maar goed, dit is mijn eigen ervaring. Laten we eens kijken naar de achtergrond.

Invloed van de ruiterhand.

Zowel bij het met als zonder bit rijden is de ruiterhand de grootste factor die bepaald of de optoming slaagt of niet, en of het voor het paard prettig is. Ik zal niet beweren dat bitloos rijden altijd fijn is voor het paard, als je niet het juiste hoofdstel gebruikt met de juiste teugelhulpen zal het paard het helemaal niet prettig vinden. Desondanks heb ik wel de overtuiging dat het bit, ook bij de juiste teugelhulpen, het paard wel altijd in de weg zal zitten. Omdat de paardenmond gewoonweg niet gemaakt is om een bit te dragen, het bit ligt op de tong en het blote tandvlees in een mond die geen ruimte overlaat voor een bit. Daarnaast belemmerd een bit de ademhaling van het paard omdat het paard de mond niet volledig kan sluiten. Dit beïnvloed de prestaties van het paard dan weer.

Is bitloos altijd vriendelijker?

Een bitloos hoofdstel heeft altijd een neusriem waar in de meeste gevallen de meeste druk op wordt uitgeoefend, deze neusriem ligt op een stevig gedeelte van de neus bedekt met een beschermende laag haar. Het bit daarentegen ligt direct op het tandvlees van het paard, waar een dun laagje weefsel zit tot je het scherpe kaakbot hebt bereikt. Bovendien zijn de neusriemen van bitloze hoofdstellen in de meeste gevallen van een zacht materiaal als leer of kunststof, het bit is van metaal.

Tel dit bij elkaar op en de conclusie is duidelijk. Hierbij maak ik wel een kleine kanttekening dat het gebruik van een niet goed passend of scherp bitloos hoofdstel, welke niet op de juiste manier wordt gebruikt ook onvriendelijk kan zijn voor het paard.

Voor iedereen?

Ik ben ervan overtuigd dat alle paarden bitloos gereden kunnen worden en dat alle ruiters bitloos kunnen rijden. Het is wel van belang dat je het hoofdstel gebruikt wat het beste bij jou en je paard past en wanneer je onzeker bent hierin wellicht eerst bitloos lessen volgen. Daarnaast is het van belang dat de relatie van je paard om te beginnen al goed is. Grondwerk en wandelen kunnen hier bijvoorbeeld bij helpen.

Alle disciplines kunnen bitloos gereden worden en de meeste bitloze hoofdstellen zijn toegestaan bij georganiseerde paardenactiviteiten zoals rally's, endurencewedstrijden en zelfs op dressuurwedstrijd t/m klasse Z, springen mag ook bitloos met een hackamore systeem.

En als je paard mag kiezen? Onderstaande foto's zijn genomen van hetzelfde paard met dezelfde ruiter, met vergelijkbare teugeldruk, dus er kan geen sprake zijn van een vertekend beeld.

Op de foto's met bit zie je dat continu de mond geopend wordt door het paard, de lippen hebben spanning, het paard vertrekt de spieren rond de ogen en de oren zijn niet ontspannen.

Op de foto's zonder bit zie je een gesloten mond met ontspannen en losse lippen, er is geen spanning rond de ogen te zien en de oren worden ontspannen gedragen. Bij deze hoofdstellen zit de neusriem eigenlijk te laag, maar ook dat geeft dus al een veel rustiger beeld.